Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2025

Παραδοσιακή τοξοποιΐα στους διάφορους Πολιτισμούς

     Από την προϊστορική εποχή συναντάμε το τόξο στα χέρια του ανθρώπου. Ως τροφοσυλλέκτης έπρεπε να κυνηγήσει για να τραφεί και να επιβιώσει. Χρησιμοποίησε τα μοναδικά διαθέσιμα υλικά της φύσης (πέτρα/λίθος, ξύλο, οστά, κέρατα, φυτικές & ζωικές ίνες κ.ά.) και με την νόηση που εξελισσόταν μέσα στο κρανίο του, κατασκεύασε κυνηγετικά εργαλεία. Το τόξο "Bow" (μετά τον μοχλό λόγχης "Atlatl"), θεωρείται το πρώτο μηχανικό εργαλείο, το οποίο αυξάνει θεαματικά τις φυσικές δυνατότητες του ανθρώπου σε ρόλο κυνηγού.

    Αποτελείται από το σώμα του τόξου, το οποίο κατασκευάζεται από κατάλληλο τμήμα ξύλου, και από την χορδή, η οποία πλέκεται με φυτικές ή ζωικές ίνες. Διάφορα είδη δέντρων δοκιμάστηκαν, όσον αφορά τις ιδιότητες που θεωρούνται κατάλληλες για την σωστή λειτουργία του τόξου. Δηλαδή την αντοχή στην θραύση, την ευλυγισία και την δυνατή επαναφορά. Στην πορεία, καθώς ο άνθρωπος εξέλιξε και βελτίωσε το τόξο (όπως και κάθετι άλλωστε), η αντοχή και η δύναμη του τόξου αυξήθηκαν, καθώς στο σώμα του τόξου, εκτός από κάποιο είδος ξύλου, προστέθηκαν ίνες από δυνατούς τένοντες ζώων, κάθως και λεπτή φέτα από κέρατα ζώων, τα οποία είναι ότι καταλληλότερο για τις ιδιότητες που θέλουμε να έχει το τόξο.

  

    Συναντάμε σχετικές με το τόξο ιστορικές αναφορές, καθώς και αρχαιολογικά ευρήματα, σε όλους τους αρχαίους, αλλά και πιο σύγχρονους πολιτισμούς. Να επικεντρωθούμε αρχικά στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, με την Ιλιάδα, όπου ο Πάρης πετυχαίνει με το βέλος του την αδύναμη φτέρνα του Ήρωα Αχιλλέα, και με την Οδύσσεια όπου ο πολυμήχανος βασιλιάς της Ιθάκης μεταμφιεσμένος σε γέρο από την προστάτιδα θεά Αθηνά περνάει με ιδιαίτερα επιδέξια βολή το βέλος του μέσα από τις οπές 12 πολεμικών τσεκουριών.  


    Η κατασκευή του τόξου σε όλους τους λαούς / πολιτισμούς εξελίχθηκε σε μια πανάρχαια, ιδιαίτερα απαιτητική τέχνη, η οποία απαιτεί αυξημένες χειρωνακτικές δεξιότητες, καθώς και πολύ χρόνο. Στους περισσότερους σώζεται και αναβιώνει μέχρι τις μέρες μας. Σύγχρονοι κατασκευαστές παραδοσιακών τόξων ακολουθούν τις ίδιες αρχαίες μεθόδους, χρησιμοποιούν τα ίδια αυθεντικά υλικά, και με πολύ κόπο φτιάχνουν πραγματικά κομψοτεχνήματα. Επιπλέον, τιμώντας την ιστορία και τις παραδόσεις τους, διοργανώνουν εθνικούς και διεθνείς αγώνες τοξοβολίας.





    Στο εργαστήριο Τεχνολογίας του σχολείου μας, έχω δημιουργήσει μια "γωνιά" παραδοσιακής τοξοποιΐας, μιας και αυτό είναι το μεράκι και το χόμπυ μου. Παράλληλα, στα πλαίσια του μαθήματος της Τεχνολογίας που διδάσκω, προσπαθώ να εμφυσήσω στους μαθητές (-τριές) μου την γενικότερη χαρά της δημιουργίας, την κατασκευαστική δυνατότητα του ανθρώπου, αλλά και την σύνδεση όλων αυτών των δραστηριοτήτων με την τέχνη και με την ιστορία του ανθρώπου.  








Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2023

STEM, μια προσέγγιση για προχωρημένους...

Είναι πολύ πιο διασκεδαστικό, αλλά και πολύ πιο αποτελεσματικό να μαθαίνεις με βιωματικό / ολιστικό τρόπο.

Το STEM (Science Technology Engennering Mathematics) δεν είναι μόνον μια "μόδα", όπως πολλά άλλα πράγματα, που απλά έρχονται για να μας παρασύρουν σε κάτι νέο. 

Είναι μια στοχευμένα ευφυής διαδικασία, όπου ο μαθητής, αλλά και ο άνθρωπος γενικότερα, εμπλέκεται / συμμετέχει / καθοδηγείται / ολοκληρώνει, ένα μορφωτικό αντικείμενο με τον πιο ενεργητικό και ψυχαγωγικό τρόπο.


https://stemproject.eu/ 


https://www.stemcoalition.eu/


https://www.stemcoalition.eu/about


https://school-education.ec.europa.eu/en/insights/publications/steam-it-framework


http://www.eun.org/el/focus-areas/stem



Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2020

Ημέρες δεύτερου εγκλεισμού (lockdown)...

 Για δεύτερη φορά είμαστε αντιμέτωποι με συνθήκες αποκλεισμού. Περιορισμού των μετακινήσεων στο ελάχιστο και μόνο για απόλυτα συγκεκριμένους λόγους. Και το κυριότερο, με κλειστές τις σχολικές αίθουσες... Όμως, όπως και την πρώτη περίοδο, έτσι και τώρα θα τις αντιμετωπίσουμε με υπομονή, με αισιοδοξία και με ευφυΐα, και πάλι θα τα καταφέρουμε ! Όπως μας συμβουλεύουν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, η μεγαλύτερη σοφία του ανθρώπου βρίσκεται στην ικανότητά του να μετατρέπει κάθε δυσχερή συνθήκη της ζωής του σε επωφελή κατάσταση. Μπορούμε και θα το κάνουμε. Θα μείνουμε ασφαλείς, θα επικοινωνήσουμε, θα μελετήσουμε και θα βγούμε σοφότεροι και εμπειρότεροι, μέσα από την περίεργη περίοδο που έχουμε να διανύσουμε.

Κυριακή 3 Μαΐου 2020

Επιστροφή στο μέλλον !!!


Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ξανά εν δράσει !

Αγαπητοί φίλοι της αρχαίας τεχνολογίας,

με χαρά σας ανακοινώνουμε τη νέα μας εφαρμογή "Διαδραστικός Μηχανισμός των Αντικυθήρων / Antikythera Mechanism Interact (and Predict)", αποτέλεσμα διετούς προσπάθειας από δύο από εμάς 
(M. Σκουλάτος, G. Brandl).

Μπορεί στα άμεσα ενδιαφέροντά σας να μην συγκαταλέγονται οι εκλείψεις του ηλίου και της σελήνης, ή οι θέσεις των πέντε ορατών πλανητών, Ερμής, Αφροδίτη, Άρης, Δίας, Κρόνος, ακόμα και οι αρχαίες επικυκλικές θεωρίες και ο Κύκλος του Μέτωνος.
Όμως το να έχετε τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων στα χέρια σας, είναι στοιχείο που σας κάνει υπερήφανους κοινωνούς του αρχαιοελληνικού μεγαλείου και υποστηρικτές μίας εντυπωσιακής εκπαιδευτικής εφαρμογής.

Δείτε εδώ ένα βίντεο σχετικά με τη χρήση της εφαρμογής (μπορείτε να επιλέξετε και ελληνικούς υπότιτλους):

Διατίθεται σε 6 γλώσσες, φυσικά και στα Ελληνικά. Δώθηκε έμφαση ώστε η προγνωστική του δύναμη να ισχύει για την τρέχουσα εποχή μας, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα για πραγματικές προβλέψεις. Παράλληλα θα ανακαλύψετε και όλες τις άλλες λειτουργίες του Μηχανισμού. Το βοηθητικό μενού θα σας ξεναγήσει ώστε με κατάλληλους χρωματικούς κώδικες να διεισδύσετε στην πιο εντυπωσιακή αρχαία τεχνολογία!

Διατίθεται για Android και για iOS / MacOS μέσω του Google Play ή του App Store.
Ελπίζουμε να το απολαύσετε τόσο, όσο κι εμείς!

Φιλικούς χαιρετισμούς,
Μάρκος Σκουλάτος

ΥΓ: Μη διστάσετε να προωθήσετε το μήνυμα σε πιθανώς ενδιαφερόμενους φίλους.

Πέμπτη 1 Ιουνίου 2017

Γνωρίζοντας καλύτερα τα εργαλεία...

   Μέσα από απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα παρακάτω, θα μπορούσαμε να συνθέσουμε και να καταχωρήσουμε τις κατάλληλες πληροφορίες στον "σκληρό δίσκο" του εγκεφάλου μας, οι οποίες θα μας έκαναν ικανότερους στην σωστή επιλογή και στην ορθή χρήση των εργαλείων που χρησιμοποιούμε καθημερινά στις διάφορες ασχολίες μας.

α) Ποια είναι η έννοια του όρου εργαλείο ;


β) Ποια η σημασία και ο ρόλος που επιτελούν ;